Mesane kanseri şüphesi varlığında öncelikle kişinin kansere neden olabilecek etkenlere maruz kalıp kalmadığı sorgulanır. Bunlar içerisinde en önemlisi olan sigara ve tütün ürünleri kullanıp kullanmadığı ve pasif içicilik durumu sorulur. Ailede kanser geçmişi varsa kaydedilir. Tetkik olarak ilk etapta kan, idrar ve ultrason tahlilleri yapılır. Ultrason 1 cm’den daha büyük kanserlerin görüntülenmesinde yardımcı olur. Fakat daha küçük kanserlerden şüphelenildiğinde tomografi ile görüntüleme şarttır. Tetkiklerde kanser saptanınca yapılması gereken ve mesane kanserinin olmazsa olmazı sistoskopidir.
Sistoskopi, mesane ve idrar yollarının kamera sistemi ile görüntülenmesidir. Mesanede tümör görülmesi durumunda tümörün; görüntüsü, şekli, sayısı, yeri ve büyüklüğü kaydedilir. Tümörlerin temizlenmesi (rezeksiyonu) işlemi anestezi altında yapılmalıdır. Yapılacak olan işleme trans üretral mesane tümörü rezeksiyonu (TUR-Tm) operasyonu adı verilir. Bu işlem sırasında rezektoskop adı verilen bir enstrüman kullanılır. Rezektoskop, sistoskopun benzeridir. Ancak detaylı optik sisteme ve mesanedeki tümörleri temizlemeyi mümkün kılan özelliklere sahiptir. Temizlenen tümörler patolojik incelemeye gönderilir. Patoloji bölümü tarafından tümör incelemeye alınır.
Mesane kanseri tekrarlama ihtimali oldukça yüksek bir tümördür. Ve kanser tekrar ettiğinde bir öncekinden daha agresif ve hızlı seyredebilir. Bu sebeple düzenli aralıklarla kişiye sistoskopi yapılmalıdır.
Mesane tümörünün tedavi planı patolojiden gelen sonuca göre farklılık gösterebilir. Yüzeysel ve düşük riskli tümörler üçer aylık periyotlarla sadece sistoskopi ile takip edilebilirken, idrar kesesinin içerisine uygulanan haftalık ilaçlarla da tedavi edilebilir.
Derin ve yüksek riskli tümörler ise açık ameliyatla mesanenin tamamen alınmasını gerektirebilir. Erken tanı ve erken müdahale hayat kurtarır.